غربالگری‌های نجات‌بخش زنان، نیاز خانواده، به نفع جامعه

اهمیت سلامت جسمی و روحی زنان از اهمیت خاصی برخوردار است، چراکه سلامت بانوان تضیمن کننده سلامت جامعه و خانواده است و طبیعی است که به مخاطره افتادن سلامت جسمی و روحی آنها زمینه ساز بروز مشکلاتی برای خودشان، خانواده و در نهایت جامعه خواهد شد.

نظر به اهمیت سلامت زنان در جامعه در گفت‌وگو با یک پزشک جراح و متخصص زنان و زایمان به تشریح اهمیت این موضوع و اقدامات پیشگیرانه و درمان تهدیدها و مخاطراتی پرداختیم که سلامت افزون بر نیمی از جمعیت جامعه را تحت الشعاع خود قرار داده است.

دکتر فرشته رستگار در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص اهمیت سلامت زنان در جامعه اظهار کرد: سلامت و رفاه اجتماعی زنان که نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل می‌دهند نه تنها به عنوان یک حق انسانی به رسمیت شناخته شده است بلکه با توجه به اثر آن در سلامت خانواده و جامعه اهمیت دوچندان دارد.

وی با تاکید بر اینکه سلامت انسان شرطی ضروری برای ایفای نقش‌های اجتماعی او به شمار می‌رود، گفت: همه انسان‌ها در صورتی می‌توانند فعالیت کامل داشته باشند که خود را سالم احساس کنند و جامعه نیز آنها را سالم بداند. کسی که دچار بیماری می‌شود ضمن اینکه از عهده انجام مسئولیت در قبال خودش برنمی آید از انجام تعهدات و وظایف اجتماعی نیز معذور است.

این پزشک جراح و متخصص زنان و زایمان در ادامه با اشاره به اینکه میزان مرگ و میر زنان در برخی گروه های سنی کمتر از مردان است، افزود: براساس آمارهای بهداشتی، زنان در مقایسه با مردان آسیب پذیرتر هستند و در مقابله با بیماری‌ها آسیب بیشتری می‌بینند، از طرفی شیوع برخی از بیماری‌ها در بین بانوان به مراتب بیشتر از مردان است.

وی با تاکید بر اینکه از نظر دسترسی و استفاده از خدمات بهداشتی و درمانی، شرایط نامساعدتری متوجه زنان است؛ تصریح کرد: بنابراین به بانوان جامعه توصیه می شود چنانچه سلامت آنان به هر شکل و به هر میزان به مخاطره افتاده است از پزشک معالج خود در حوزه پیشگیری، تشخیص و درمان کمک گرفته و تجویز پزشک خود را جدی بگیرند.

وی بیان کرد: در حوزه سلامت زنان برخی از مراقبت‌های مرسوم نظیر تست دهانه رحم، معاینات غربالگری پستان و لگن و ... به عنوان مراقبت‌های پیشگیری اولیه در نظر گرفته می‌شود، در واقع پیشگیری اولیه مداخلات قبل از پیدایش بیماری مانند ترک سیگار و الکل، ورزش، تغذیه سالم، استفاده از کمربندی ایمنی در حین رانندگی، واکسیناسیون و ... را شامل خواهد شد.

دکتر رستگار افزود: پیشگیری ثانویه برای شناسایی و درمان افراد بدون علامت که دارای علائم خطر و بیماری پیش بالینی هستند صورت می‌گیرد که به طور مثال در مورد سلامت زنان استفاده از ماموگرافی و پاپ اسمیر به عنوان پیشگیری ثانویه در نظر گرفته می‌شود. انجام پاپ اسمیر باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم خواهد شد.

وی بیان کرد: براساس آخرین پروتکل ها در خصوص غربالگری سرطان پستان در بین بانوان، شروع غربالگری بین سن ۴۰ تا ۵۰ سالگی با انجام ماموگرافی است و تکرار آن هر دو سال یا سالانه انجام خواهد شد. ادامه غربالگری تا سن ۷۴ سالگی توصیه می‌شود هرچند که سن به تنهایی نمی تواند معیار قطع غربالگری باشد.

او در مورد غربالگری سرطان دهانه رحم نیز گفت: بازه سنی غربالگری معمولا بین ۲۱ الی ۶۵ سال توصیه می‌شود که با انجام پاپ اسمیر به تنهایی در سنین ۲۱ تا ۲۹ سال هر سه سال یکبار انجام شود. برای بازه سنی ۳۰ تا ۶۵ سال علاوه بر پاپ اسمیر به تنهایی، به تست دوگانه شامل تست پاپ اسمیر و تست HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) نیز نیاز است که هر پنج سال توصیه می‌شود.

این متخصص زنان و زایمان در ادامه گفت: غربالگری سرطان دهانه رحم برای بانوان کمتر از ۲۱ سال و بالای ۶۵ سال با توجه به اینکه احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم کمتر بوده و شایع نیست توصیه نمی‌شود، مگر اینکه عامل خطر جداگانه ای داشته باشند.

وی در خصوص ویرس HIV (ایدز) نیز گفت: انجام تست HIV از مهمترین توصیه ها به زنان است و مهمترین غربالگری این ویروس در طول زندگی، در حین بارداری است. پزشکان متخصص در نخستین ویزیت یک زن باردار انجام این تست را تجویز می‌کنند.

دکتر رستگار همچنین غربالگری تیروئید و دیابت را از دیگر موضوعاتی دانست که در سلامت زنان مورد توجه است و گفت: توصیه می‌شود هر پنج سال یکبار غربالگری اختلالات تیروئید و هر سه سال یکبار تست دیابت برای بانوان انجام شود تا از بیماری‌های زمینه‌ای و تبعات ناشی از آن در امان باشند و به محض ابتلا به این دو بیماری ضمن پیشگیری، به درمان به موقع بپردازند.